Tokofobi gebelik ve doğuma karşı duyulan aşırı ve açıklanamayan bir korku ifade etmek için son yıllarda kullanılan bir terimdir.
Saha araştırmaları, kadınların %6 ila %10'unun tokofobi yaşadığını göstermektedir. Bu oran, doğum yapma korkusunun ne kadar yaygın olduğunu ve birçok kadının bu durumla başa çıkmak zorunda kaldığını ortaya koymaktadır. Ortaya çıkış şekline göre ilk veya takip eden doğumlarda ya da gebeliklerde olmasına göre primer veya sekonder olarak adlandırılır.
Primer tokofobi genellikle daha önce gebe kalmamış kadınlarda ortaya çıkar. Bu gebelerin detaylı değerlendirilmelerinde çoğunlukla erken yaşlarda doğumla ilgili yanlış ve erken bilgilenme ve özellikle vajinal doğumla ilgili erken yaşlarda izlenen video ve tanıklıklar, daha nadiren cinsel saldırı gibi deneyimlerin rolü olduğu görülmektedir.
Sekonder tokofobi yaşayan kadınlarda olumsuz deneyimlerin yaşandığı en az bir gebelik öyküsü vardır. Bu gebelik; doğum, düşük, tıbbi nedenlerle veya kadının kendi isteğiyle sonlandırılsın, yaşanan travmatik deneyim sonraki gebeliklerde bu korkunun ortaya çıkışına zemin sağlar.
Çoğunlukla tokofobi yaşayan kadınlarda yoğun bir kaygı duygusu hakimdir ve gebeliğin kendi sağlıklarını ve hayatlarına bir tehdit oluşturacağı yönünde düşüncelere sahip olabilirler. Gerek gebelik gerekse doğum sırasında ağrının şiddeti, tıbbi personelden bakım beklentisi ve kontrollerini kaybedeceklerine dair korkuları vardır. Bu korkular da doğum süreci olumlu bir şekilde tamamlansa da ona gölge düşürmektedir. Tokofobi anksiyete (Kaygı bozukluğu), depresyon, obsesif kompülsif bozukluk öyküsü olan kadınlarda daha kolay ortaya çıkabilir. Tokofobisi olan kadınların yaşadığı korku ve anksiyete bir çok kadının sağlıklı bir gebelik, doğum ve doğum sonrası bağlanma sürecinde duydukları korku ve kaygılardan farklıdır. Tokofobisi olan bir çok kadın, eğer vajinal yolla doğum yapacak olurlarsa hayatlarını tehdit edecek ölçüde ağır bir zarar görmekten korkarlar ve bu korku kaynaklı anksiyete yaşarlar. Tokofobi özellikle ilk gebeliğininde kadınların sezaryenle doğum yapma yönündeki taleplerinin en önemli nedenlerinden bir tanesidir.
Tokofobi neden ortaya çıkar?
Gebelik ve Doğumla ilgili olarak duyulan mahremiyet ve kontrol kaybı korkusu, pelvis tabanı ve de alt genital kanalla ilgili doğum sırasında zarar görme korkusu ve psikolojik faktörler tokofobi‘ nin ortaya çıkmasını katkıda bulunan başlıca etkenlerdir. Tokofobinin ortaya çıktığı kadınlara baktığımız zaman adelosan veya 40 yaş üstü gebelerin, eğitim düzeyi olarak uçlarda yer alan kadınların, sosyal veya ekonomik olarak dezavantajlı kadınların ve bekar annelerin daha fazla tokofobi ile karşılaştığını görüyoruz. Aynı zamanda tokofobi yardımcı üreme teknikleri ile elde edilen gebelikler ve sigara kullanan ilk gebeliklerde daha sık olarak izlenmektedir.
Tokofobi Nasıl Önlenir ?
Eğitim ve Bilgilendirme: Gebelik ve doğum süreci hakkında doğru kaynaktan bilgi edinmek, korkuları azaltabilir. Doğumun bir sınav, bir meydan okuma olmadığı her kadının hem gebelik hem de doğum deneyiminin farklı olabileceği anlatılmalı.
Psikolojik Destek: Terapistler veya danışmanlar ile çalışmak, korkuların üstesinden gelmeye yardımcı olabilir.
Doğum Planlaması: Doğum sürecini planlamak ve kontrol altında hissetmek, kaygıyı azaltabilir, travay (doğum ağrılarının başlamasından doğuma kadar geçen süre) sürecinde en azından birinci derece yakınlarından birinin yanında olabileceğinin belirtilmesinin de yardımı olabilir.
Destek Grupları: Benzer deneyimler yaşayan kadınlarla iletişim kurmak, duygusal destek sağlayabilir.
Tokofobi, ciddi bir durum olabilir, ancak doğru destek ve bilgi ile yönetilebilir. Kadınların bu konuda yalnız olmadıklarını bilmeleri önemlidir ve profesyonel yardım almaktan çekinmemelidirler.
Comments