Acıbadem Üniversitesi Atakent Hastanesinde yaptığım bir konuşmanın videosunu ekledim.
https://youtu.be/-dyT0ih3ah4
Hangi haftalarda yapılan doğum için erken doğum denebilir?
Gebeliği 20. haftadan sonra 37. gebelik haftasından önce doğumla sonuçlanmasına erken doğum adı verilir. Burada doğum şekli ister sezaryen ister spontan vajinal yolla doğum olsun hafta aralığı önem taşır. Ortalama her 10 gebelikten biri erken doğumla sonuçlanır. Erken doğumla sonuçlanan gebeliklerin özellikle üçte biri 34. gebelik haftasından önce gerçekleşir, bu grupta prematürite kaynaklı sorunlar önem kazanmakta ve doğum sonrasında erken doğan bebeğin karşılaştığı sorunlar gebelik haftası kadar doğum ağırlığı ile de ilişkilidir.
Erken doğum sebepleri nelerdir?
Erken gerçekleşen doğumları, kendiliğinden başlayanlar veya tıbben bizim anne veya anne karnındaki bebeğin sağlığı nedeni ile beklenen zamanından önce gerçekleştirmek istediklerimiz olarak iki önemli gruba ayırmak gereklidir. Daha önceki gebeliğin erken doğumla sonuçlanması, rahim ağzı yetersizliği, rahim ağzına yapılan cerrahi girişimler, gebelikte gerçekleştirilen cerrahi girişimler, kanamalar, tedavi edilmeyen alt genital kanal veya idrar yolu enfeksiyonları, sigara içiciliği, rahime ait yapısal anomaliler, çoğul gebelikler, anemi, gebelik arasının kısa olması, yoğun fiziksel aktivite başlıca risk faktörleridir. Annenin hipertansiyonu, şeker hastalığı, erken su gelmesi, anne karnındaki bebeğin büyümesinin ve iyilik halinin bozulması ise tıbben doğumun erken gerçekleştirilmesinin nedenleri arasındadır.
Erken doğum belirtileri nelerdir?
Düzenli ve şiddeti giderek artan periyodik ağrılar özellikle rahimin tepe noktasında olan sertleşme ve gevşemeler başlıca belirtidir. Dinlenmekle veya bazen hareketle düzelmeyen, periyodik ağrılar, giderek aralıkları kısalan ağrılar erken doğum ağrıları ve rahim kasılmaları olarak değerlendirilerek, kadın hastalıkları ve doğum uzmanı değerlendirmesi gerektirir.
Erken doğum riski önceden tespit edilebilir mi, nasıl edilir?
Risk faktörü taşıyan gebelerde, gebeliğin 16 ile 24. haftaları arasında ultrasonografi ile serviks (rahim ağzı uzunluğu) uzunluğu ölçülmesi başlıca önceden değerlendirme ve öngörme testidir. Bunun dışında önceki gebeliğinde erken doğum yapmış hastalar en baştan yüksek risk grubu kabul edilmelidir. Çoğul gebeliklerde rahim ağzı uzunluğu ölçümü standart bir prosedür olmasa da yapılabilir.
Tespit edilmesi halinde erken doğum önlenebilir mi, nasıl önlenebilir?
Yüksek risk grubu içine giren ve rahim ağzında kısalma izlenen veya kısa olarak ölçülen gebelerde bazı ilaç tedavileri uygulanabilir. Bu konuda öykü, muayene, ultrasonografide rahim ağzı uzunluğu kriter olarak alınmalıdır. Uygulanan gebelerde erken doğum riski azaltılabilir veya gebelik süreci içinde ciddi süre kazanımları olabilir. Rahim ağzı yetersizliği düşünülen tek gebeliklerde (Önceki gebeliklerdeki kayıp haftaları göz önüne alınarak) seçilmiş hasta grubunda rahim ağzına dikiş konması 14. haftadan itibaren düşünülmelidir. Ancak bu grup gebe küçük bir yüzdeyi teşkil ettiğinden dikkatli hasta seçimi gereklidir.
Erken doğum yapmamak için alınabilecek tedbirler nelerdir?
İlk gebelik muayenesi sırasında, alınan genel tıbbi öykü ve önceki gebeliklere ait öyküye dayanarak öncelikle hangi gebenin riski daha yüksek bu belirlenmelidir. Önceki gebeliğinde erken doğum ve geç 2. trimester kaybı olmasa bile her tekil gebenin temelde % 3-5 oranında 34. gebelik haftasından önce doğum yapma riski vardır.
Erken doğumun anneye zararı var mı? Anne için risk oluşturur mu?
Doğum ile sonuçlanan her gebelikte ister vajinal yolla isterse sezaryen ile gerçekleşsin var olan tıbbi riskler erken doğumda da vardır. Bu konuda zamanında gerçekleşen ile doğum ile riskler aynıdır.
Erken doğum yapan annenin sütü gelir mi?
Erken doğum yapan annenin süt yapımı başlayacaktır. Sütü gelir ve prematüre bebekleri için pompa ile sütlerini sağarak boşaltabilirler.
Hangi haftalarda yapılan erken doğumlar bebek için ne gibi riskler doğurur?
24. hafta altı olan çok düşük ağırlıklı bebekler veya ekstrem prematüre denen grupta hayatta kalma ve prematüriteye bağlı sorunların oranı çok yüksektir. hayatta kalabilme sınırı dünya üzerinde ülke ve merkezler arasında farklılık gösterebilmektedir. Hayatta kalma adına bakıldığında bebeğin doğum ağırlığının 600 g ve üzeri olduğu grupta sonuçlar daha iyi olmakta, özellikle 30. gebelik haftasına kadar olan dönemde bebeğin anne karnında geçirdiği her gün başına hayatta kalma şansı % 2 artmaktadır. Erken doğan bir bebekte neden erken doğumun olduğu, doğuma kadar geçen sürede uygulanan tedaviler hayatta kalma ve ciddi sağlık sorunları ile karşılaşma oranlarını etkilemektedir. Erken doğan bebeklerde özellikle 30. hafta altında, yenidoğanın solunum sıkıntısı, bağırsak sorunları, beyin içine kanama, prematürenin retinopatisi (Görme sorunları), kronik akciğer sorunları ile daha çok karşılaşılmaktadır.
Yenidoğan kayıplarında erken doğumun rolü nedir?
Yenidoğan ölümlerinde erken doğum ve düşük doğum ağırlığının katkısı çok büyüktür. Bu nedenle bu sorunları önlemenin yolu erken doğum için risk grubu olanları belirleyip zamanında önlem almaktan geçer. Erken doğum önlemek, prematüre doğan bir yenidoğanın sorunlarını tedavi etmekten çok daha kolaydır.
Erken doğumla ilgili toplumda yaygın bilinen yanlış kanılar nelerdir?
7 aylık doğan bebek ölür 6 aylık bebek yaşar.Risk faktörü bulunmayan hastaların günlük yaşamlarına devam etmeleri erken doğuma sebep olur. Kız bebek erken doğar erkek bebek geç bu yüzden kız bebeğe hamile isen erken doğurursun. Cinsel birliktelik erken doğuma sebeb olur. vs.
Erken doğum riski bulunan bir kadının seçmesi gereken hastane nasıl olmalıdır?
Tam donanımlı bir yenidoğan yoğun bakım ünitesi olan ve 7 gün 24 saat prensibi ile çalışan bir hastanede doğumun gerçekleşmesi gereklidir.
Kaynak
Talat Umut Kutlu Dilek, Elif Ganime Aydeniz. Editöre Mektup: Preterm doğumda morbiditenin önlenmesinde antenatal steroidler ve uygulama zamanı. Perinatoloji Dergisi, 2018; 26:167-169
Dilek Talat Umut Kutlu, Yazici Gurkan, Gurbuz Ayfer, Tasdelen Bahar, Gulhan Sitki,
Dilek Burcu, Dilek Saffet. Progressive “Cervical Length Changes Versus Single Cervical Length Measurement by Transvaginal Ultrasound for Prediction of Preterm Delivery.” Gynecol Obstet Invest. 64,175-179, (2007)
Commenti